Margin là gì? Hay giao dịch ký quỹ là gì? là câu hỏi mà tôi được một số nhà đầu tư F0 hay mới chơi chứng khoán hay hỏi. Vì vậy tôi viết bài này nhằm mục đích giải thích những thắc mắc về margin cho mọi người.
Mục lục
Margin là gì?
Margin hay còn gọi là giao dịch ký quỹ là tiện ích cho phép nhà đầu tư có thể sử dụng một phần tiền vay của công ty chứng khoán trên cơ sở ký quỹ từ chính chứng khoán mua hoặc chứng khoán hiện có trong tài khoản giao dịch.
Giao dịch ký quỹ nó cũng tương tự như vay tiền mua nhà. Bạn có 300 triệu nhưng bạn có thể vay thêm 700 triệu để mua một căn nhà giá 1 tỷ, nhưng cần thế chấp (ký quỹ) căn nhà này cho ngân hàng làm tài sản thế chấp (ký quỹ).
Chứng khoán cũng thế, nếu bạn có 50 triệu, bạn hoàn toàn có thể vay thêm 50 triệu để mua chứng khoán giá trị 100 triệu.
Margin nó giúp cho bạn gia tăng lợi nhuận nhưng rủi ro lỗ cũng tăng tương ứng.
Ví dụ: bạn có 50 triệu, bạn vay 50 triệu mua cổ phiếu là 100 triệu. Nếu cổ phiếu lãi 10%, bạn sẽ lãi 10 triệu tương ứng với 20% tiền gốc (lãi gấp đôi). Nhưng nếu bạn lỗ 10%, bạn sẽ lỗ 20% với tiền gốc (lỗ gấp đôi). Chú ý, ví dụ này chưa tính đến tiền lãi vay mà bạn phải trả cho công ty chứng khoán.
Bạn có thể vay được bao nhiêu?
Số tiền bạn có thể vay được trong giao dịch ký quỹ nó phụ thuộc vào 3 yếu tố:
- Cổ phiếu đó là cổ phiếu gì? Nếu là cổ phiếu có các yếu tố cơ bản tốt thì bạn sẽ được vay nhiều hơn. Có nhiều cổ phiếu sẽ không được vay margin do tình hình kinh doanh kém khả quan.
- Tuỳ tình hình thị trường: nếu các công ty chứng khoán thấy thị trường tốt, họ sẽ cho bạn vay nhiều hơn. Ngược lại thị trường xấu thì họ sẽ bóp margin (cho vay ít hơn)
- Cuối cùng là phụ thuộc vào tỉ lệ ký quỹ (tỷ lệ đòn bẩy) yêu cầu của từng công ty chứng khoán đặt ra
Tỷ lệ đòn bẩy (hay tỷ lệ ký quỹ) là gì?
Công thức tính tỉ lệ ký quỹ như sau:
Tỷ lệ ký quỹ hiện tại = Tài sản ròng/Giá trị danh mục
Trong đó:
Tài sản ròng: là giá trị của cổ phiếu bạn đã mua sau khi trừ đi nợ vay margin (cả gốc lẫn lãi) tính theo giá trị thị trường hiện tại
Giá trị danh mục: là giá trị của lượng cổ phiếu bạn đã mua từ tiền thực và tiền nợ vay (cả gốc và lãi)
Với những cổ phiếu tốt nhất trên thị trường, UBCKNN chỉ cho vay ở mức ký quỹ tốt đa là 50% (1:2), nhưng có những cổ phiếu công ty chứng khoán có thể lách luật cho vay với tỷ lệ margin 40% (2:5) hoặc cao hơn.
Margin call là gì?
Khi tài sản ròng của bạn giảm đến gần ngưỡng an toàn (ngưỡng cho phép) của công ty chứng khoán do thua lỗ, bạn sẽ được công ty chứng khoán nhắc nhở (thông báo) phải bổ sung thêm tiền hoặc bán bớt chứng khoán để đưa giá trị tài sản ròng đạt mức an toàn của công ty chứng khoán. Điều này được gọi là margin call.
Về cơ bản, số tiền bị yêu cầu bổ sung sẽ phụ thuộc vào tỉ lệ vốn và mức ký quỹ duy trì. Nó sẽ được kích hoạt khi giá trị tài khoản bằng hoặc thấp hơn mức ký quỹ duy trì, với công thức tính như sau:
Giá trị tài khoản duy trì = Tiền vay/(1 – Mức ký quỹ duy trì)
Thông thường mức ký quỹ duy trì vào khoảng 30-40%.
Ví dụ: Bạn có 100 triệu, bạn vay thêm 100 triệu để đầu tư thì bạn sẽ mua được 200 triệu cổ phiếu. Mức ký quỹ duy trì là 35%, thì giá trị tài khoản duy trì của bạn sẽ là:
Giá trị tài khoản xử lý = 100,000,000/(1 – 0.35) = 153,846,154 vnđ.
Tức là nếu bạn thua lỗ khiến tổng tài sản của bạn < 153,846,154 vnđ, bạn sẽ cần phải bổ sung thêm số tiền sao cho tổng tài sản của bạn > số tiền này. Hoặc bạn cần bán bớt chứng khoán để giảm số tiền vay sẽ giúp giá trị tài khoản của bạn đáp ứng giá trị tài khoản duy trì.
Forced sell là gì?
Khi bị margin call rồi, nhưng bạn không có hành động để giải quyết tình trạng (nạp thêm tiền hoặc bán bớt cổ phiếu), và tài khoản của bạn tiếp tục bị lỗ sâu hơn thì bạn có thể bị forced sell (bán giải chấp) hay còn gọi là cháy tài khoản. Việc cháy tài khoản có thể khiến bạn trắng tay, mất sạch vốn. Việc bán giải chấp này phụ thuộc vào tỷ lệ ký quỹ xử lý. Thông thường như ở VPS là 30%. Như vậy bạn sẽ bị forced sell khi giá trị tài sản bé hơn hoặc bằng giá trị tài sản xử lý như sau:
Giá trị tài khoản xử lý = Tiền vay/(1 – Mức ký quỹ xử lý)
Ví dụ: Bạn có 100 triệu, bạn vay thêm 100 triệu để đầu tư thì bạn sẽ mua được 200 triệu cổ phiếu. Mức ký quỹ xử lý là 30%, thì giá trị tài khoản xử lý của bạn sẽ là:
Giá trị tài khoản duy trì = 100,000,000/(1 – 0.3) = 142,857,143 vnđ.
Tức là nếu giá trị tài khoản của bạn bé hơn hoặc bằng 142,857,143 vnđ, bạn sẽ bán giải chấp, coi như mất vốn.
Cách giao dịch an toàn để tránh bị call margin
Bạn cần đảm bảo các nguyên tắc sau để để đầu tư an toàn khi sử dụng margin:
- Bạn phải là nhà đầu tư có kinh nghiệm dày dặn và tự tin trong giao dịch
- Chỉ sử dụng margin khi thị trường tốt (uptrend rõ ràng).
- Chỉ sử dụng margin trong các giao dịch ngắn hạn
- Chỉ nên sử dụng margin vào các cổ phiếu có yếu tố cơ bản tốt, thanh khoản cao
- Luôn luôn có kế hoạch rõ ràng trước mỗi giao dịch, đâu là điểm mua, đâu là điểm stoploss. Stoploss đúng lúc thì không bao giờ sợ margin call.
Quy định về margin của công ty chứng khoán VPS
Hợp đồng giao dịch ký quỹ
- Thời hạn tối đa 90 ngày, có thể xem xét gia hạn thêm 90 ngày
Lãi suất cho vay
- Lãi suất trong hạn:
- Lãi suất quá hạn = 150% X Lãi xuất trong hạn
Quy định về tỷ lệ tài khoản
- Tỷ lệ ký quỹ duy trì: 35%
- Tỷ lệ ký quỹ xử lý: 30%
Danh sách chứng khoán giao dịch ký quỹ
Bạn bấm vào đây.
Như vậy là bài viết này tôi đã giải quyết hết các câu hỏi về margin là gì? Margin call là gì? cũng như các vấn đề liên quan đến giao dịch ký quỹ. Có bất cứ điều gì thắc mắc hay cần tư vấn đầu tư thì xin liên hệ:
- Sđt/zalo: 0923390138
- Facebook: https://www.facebook.com/vutuan1368
- Fanpage: https://www.facebook.com/daututheoxuhuong/
- Room zalo chia sẻ chứng khoán: https://zalo.me/g/gwnjlv373
- Telegram: https://t.me/+iL81Kk5XAIFiNzk1