Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu cho các bạn chỉ số EPS là gì? Và tất tần tật những điều liên quan đến chỉ số này. Đây là một chỉ số quan trọng, giúp nhà đầu tư đánh giá được lợi nhuận sau thuế của một cổ phiếu. Từ đó có thể có một đánh giá về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp, tính đắt rẻ của cổ phiếu so với các doanh nghiệp trong ngành.
Mục lục
Chỉ số EPS là gì?
EPS là viết tắt của Earning Per Share: là lợi nhuận sau thuế trên một cổ phiếu. Thông thường, người ta mặc định hiểu rằng EPS là lợi nhuận sau thuế trên một cổ phiếu của 4 quý liên tiếp. Nếu nói EPS của năm 2020 thì tức là lợi nhuận sau thuế của cổ phiếu đó trong năm 2020.
Ý nghĩa của chỉ số EPS
Chỉ số EPS được dùng để đánh giá hiệu quả kinh doanh của một công ty. Cụ thể nó có các ý nghĩa sau:
- Chỉ số EPS thể hiện mức lợi nhuận thu được trên một cổ phiếu. Từ đó thấy được hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty đó
- Dựa vào EPS, chúng ta có thể đánh giá hiệu quả hoạt động của công ty so với các công ty cùng lĩnh vực
- EPS được dùng để tính toán các chỉ số kinh tế khác như P/E, ROE
Phân loại chỉ số EPS
Chỉ số EPS được chia làm 2 loại là EPS cơ bản và EPS pha loãng.
Chỉ số EPS cơ bản
EPS cơ bản (Basic EPS) là lợi nhuận trên 1 cổ phiếu thông thường. Cách tính:
Chỉ số EPS pha loãng
EPS pha loãng (Diluted EPS) là lợi nhuận trên 1 cổ phiếu bao gồm cả các loại cổ phiếu ưu đãi, trái phiếu chuyển đổi hay ESOP. Chỉ số này được đưa ra nhằm hạn chế tối đa rủi ro pha loãng lợi nhuận trên cổ phiếu khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ưu đãi, trái phiếu chuyển đổi hay ESOP.
Sử dụng EPS pha loãng sẽ chính xác hơn vì nó phản ánh được sự thay đổi số lượng cổ phiếu đang lưu hành trong tương lai thông qua các các hoạt động của doanh nghiệp.
EPS pha loãng = (Lợi nhuận ròng – Cổ tức cổ phiếu ưu đãi)/(Lượng cổ phiếu đang lưu hành + Lượng cổ phiếu sẽ được chuyển đổi)
Bạn có thể dễ dàng tìm kiến thông tin các chỉ số EPS trên cafef:
Cách tính EPS
Công thức tính chỉ số EPS:
Lợi nhuận sau thuế (lợi nhuận ròng): là lợi nhuận của doanh nghiệp sau khi trừ đi tất cả các chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh doanh nghiệp, trả lãi suất, nộp thuế, mức khấu hao tài sản, …
Cổ tức cổ phiếu ưu đãi: là lợi nhuận thu được từ các cổ phiếu ưu đãi
Lượng cổ phiếu bình quân đang lưu hành: là lượng cổ phiếu đang lưu hành tại thời điểm đánh giá hoặc cuối kỳ đánh giá
Mối quan hệ giữa chỉ số EPS và P/E
Mối quan hệ giữ EPS và P/E được biểu diễn theo công thức sau:
P/E = P/EPS
Trong đó:
P: hay là price là thị giá của cổ phiếu
P/E là tỉ số giữ giá trên thu nhập của 1 cổ phiếu. Tỉ số này cho chúng ta biết giá thị trường của cổ phiếu lớn hơn thu nhập trên cổ phiếu đó bao nhiêu lần. Từ đó chúng ta có thể nhận định rằng mất bao nhiêu năm để chúng ta có thể lấy lại vốn khi đầu tư vào cổ phiếu đó. Đây là một trong những tiêu chí để nhà đầu tư có quyết định đầu tư vào cổ phiếu đó không
Chỉ số EPS bao nhiêu là tốt?
EPS bao nhiêu là tốt là câu hỏi khó nói ra một con số cụ thể. Vì EPS này nó còn phụ thuộc vào lĩnh vực và ngành nghề kinh doanh. Mỗi ngành nghề có đặc thì riêng nên chỉ số yêu cầu nó cũng khác nhau. Thêm nữa là chỉ số EPS nó còn phụ thuộc và thời vụ kinh doanh, nên cũng sẽ thay đổi theo các quý. Vì vậy đây là chỉ số để đánh giá:
- So sánh với mức bình quân các doanh nghiệp trong ngành: lớn hơn bình quân là tốt
- Đánh giá mức tăng trưởng EPS so với cùng kỳ và theo từng năm: có chiều hướng tăng lên là tốt
Ví dụ về NTL (Công ty cổ phần phát triển đô thị Từ Liêm) có EPS là 5.033, trong khi trung bình ngành là 2.808, như vậy là gần gấp đôi trung bình ngành. Điều này cho thấy là định giá của NTL đang khá rẻ so với các cổ phiếu khác trong cùng ngành bất động sản.
EPS của NTL tăng trưởng khá tốt qua các năm. Kết luận NTL hiện đang có thị giá khả rẻ so với thị trường, là doanh nghiệp tăng trưởng rất tốt qua các năm, đáng để đầu tư vào thời điểm hiện tại.
Chú ý: NTL chỉ là một ví dụ để mô tả, không phải là khuyến nghị đầu tư, và thời điểm mô tả có thể khác với thời điểm thực tế, nên mọi người hãy thận trọng.
Điều chỉnh EPS như thế nào khi có dấu hiệu bị bóp méo
Do EPS là một chỉ số khá phổ biến, nên nhiều doanh nghiệp đã thồi phồng lợi nhuận để bóp méo chỉ số. Từ đó làm sai lệch định giá cổ phiếu. Vũ Tuấn sẽ đưa ra 2 trường hợp điển hình để các bạn có thể tính toán đúng định giá EPS.
Loại trừ các khoản mục lợi nhuận bất thường
Giả sử công ty A đang có cổ phần 5% từ một công ty B. Và thị giá cổ phiếu công ty B đã tăng 100% từ khi mua vào. Công ty A quyết định bán hết cổ phiếu công ty B để thu lãi. Như vậy lợi nhuận thu được từ hoạt động thoái vốn này là một khoản lợi nhuận bất thường. Không có gì đảm bảo rằng công ty A sẽ tiếp tục thu được khoản lợi nhuận này trong thời gian tiếp theo.
Mình khuyến cáo nhà đầu tư nên thận trọng và loại bỏ khoản thu nhập bất thường khi tính toán EPS:
Tính EPS chỉ bao gồm lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi còn tiếp diễn
Giả sử bạn đang nắm cổ phiếu một công ty bán lẻ A có 2000 cửa hảng bán lẻ trải khắp cả nước. Nhưng do hoạt động bán lẻ trở nên bão hoà do cạnh tranh lớn từ hoạt động kinh doanh online. Do vậy công ty quyết định đóng bớt và thanh lí 300 cửa hàng hoạt động không hiệu quả. Việc thanh lý giúp công ty ghi nhận một khoản lợi nhuận bất thường lớn và làm tăng EPS. Tuy nhiên các bạn cần lưu ý:
- Đây là lợi nhuận thu được bất thường và đến từ hoạt động kinh doanh không cốt lõi
- Từ kỳ đánh giá tiếp theo, công ty sẽ không còn ghi nhận doanh thu từ 300 cửa hàng kia nữa.
Vì vậy Vũ Tuấn khuyến cáo mọi người nên loại trừ khoản thu nhập này và đánh giá lại EPS theo công thức:
Hạn chế của chỉ số EPS là gì?
Chỉ số EPS có các hạn chế như sau:
- Nếu chỉ số EPS âm thì hệ số P/E không còn ý nghĩa, vì P/E chỉ có ý nghĩa khi nó dương.
- EPS dễ bị bóp méo do biến động doanh nghiệp: doanh nghiệp bán tài sản, thoái vốn …
- EPS sẽ giảm khi doanh nghiệp phát hành ESOP, cổ phiếu ưu đãi hay trái phiếu chuyển đổi. Lúc này nhà đầu tư sẽ gặp rủi ro pha loãng lợi nhuận.
- Nhà đầu tư sẽ gặp rủi ro khi đầu tư vào doanh nghiệp có lợi nhuận ảo bằng tăng hàng tồn kho và các khoản phải thu.
- EPS chỉ biểu hiện giá trị đơn thuần lợi nhuận của doanh nghiệp trên 1 cổ phiếu, không phải ánh được chất lượng lợi nhuận và chất lượng báo cáo tài chính.
Như vậy, qua bài viết Chỉ số EPS là gì? Cách tính EPS và EPS bao nhiêu là tốt? Vũ Tuấn đã chia sẻ cho các bạn các hiểu biết của Vũ Tuấn về chỉ số EPS và cách sử dụng nó sao cho hiệu quả. Để được tư vấn đầu tư và giải đáp mọi thắc mắc xin liên hệ:
- Sđt/zalo: 0923390138
- Facebook: https://www.facebook.com/vutuan1368
- Fanpage: https://www.facebook.com/daututheoxuhuong/
- Room zalo chia sẻ chứng khoán: https://zalo.me/g/gwnjlv373
- Telegram: https://t.me/+iL81Kk5XAIFiNzk1